Legitieme portie

De legitieme portie is het wettelijke erfdeel van een kind(eren)

Dit is het gedeelte van de erfenis van de ouder(s) waarop het kind altijd recht heeft, ook als het kind onterfd is/wordt. De legitieme portie is de helft van het erfdeel dat een erfgenaam zal ontvangen.

Als u bent onterfd dan bestaat er altijd nog de ‘legitieme portie’ waarop u aanspraak kunt maken. De erfenis zal dan alleen uit geld bestaan en niet uit spullen. De legitieme portie bestaat uit een percentage van uw aandeel van de totale erfenis. Advocaat erfrecht Mona Raaijmakers kan dit aandeel voor u berekenen. Maar dit aandeel kan groter zijn dan op het eerste oog lijkt. Zo kunnen er tijdens het leven schenkingen zijn gedaan aan bijvoorbeeld een broer of zus die opgeteld moeten worden het aan u uit te keren bedrag nog hoger wordt. Advocaat legitieme portie Mona Raaijmakers kan u helpen deze stukken boven water te krijgen zodat u het juiste bedrag krijgt uitgekeerd waar u wettelijk recht op hebt. Er zit wel een termijn aan het inroepen van dit recht, als u die laat verstrijken, verspeelt u dit recht. 

Kindsdeel

Ondanks dat je bent onterfd heb je altijd recht op een ‘kindsdeel’. Voor een partner geldt dit niet. Je kan als kind dus nooit 100% onterft worden.

Afstammeling

Een kind van een overledene heet ‘afstammeling’. Deze definitie is onder andere juridisch van belang als er giften zijn gedaan voor het overlijden. Is er sprake van ‘afstammeling’ dan kan er de verplichting bestaan dat giften moeten worden ‘terugbetaald’ aan de overige erfgenamen als die daardoor hun aandeel kleiner zien worden.

Wie zijn legitimarissen?

Legitimarissen zijn afstammelingen van de erflater, of diegenen die middels plaatsvervulling zijn geroepen. Verder moet de legitimaris op het tijdstip van het openvallen van de erfenis bestaan, met uitzondering van het ongeboren kind.

Legitieme breukdeel

Artikel 4:64 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt de legitieme portie van een kind van de erflater op de helft van de waarde waarover de legitieme porties worden berekend, gedeeld door het door erflater achtergelaten personen. Welke personen hier toe doen, vindt men in artikel 10 lid 1 onder a van boek 4 van het Burgerlijk Wetboek.

Neem contact op.

Legitimaire massa

De legitieme portie berekenen we op basis van de legitimaire massa. Op het moment van overlijden wordt de waarde van de bezittingen van de nalatenschap vastgesteld en verminderd met de schulden van de nalatenschap.

Welke schulden tot de nalatenschap behoren staat in artikel 7 van Boek 4 onder sub a tot en met d van het Burgerlijk Wetboek.

Schulden die niet worden afgetrokken van de legitimaire massa staan in artikel 7 van Boek 4 onder sub e tot en met i van het Burgerlijk Wetboek.

Geschillen

Veel geschillen ontstaan juist vanwege de vraag hoe de legitimaire massa vastgesteld moet worden. Als bijvoorbeeld een kind tijdens het leven van de erflater aanzienlijke giften heeft ontvangen dan kan er een plicht bestaan om deze giften in te brengen, de ‘inbrengplicht’

De discussie kan ontstaan over welke giften moeten worden ingebracht en welke niet. Sommige giften zijn niet bovenmatig, of, de erflater was daartoe moreel verplicht. Denk daarbij aan een verplichting tot levensonderhoud van het kind. Is dit niet het geval, dan moet de gift ingebracht worden in de boedel. Is de gift al opgemaakt, dan kan het kind zelfs met het prive vermogen aansprakelijk worden gesteld. Ook daarom is het van belang om de erfenis` altijd beneficiair te aanvaarden.

Stel dat de gift een aanzienlijk deel van de nalatenschap bedraagt, dan nog hoeft het kind niet direct ‘terug te betalen’. De wet bepaalt als volgt.

In het geval er is onterfd, dan moet de gift worden opgeteld, tenzij een uitzonderingsclausule van toepassing is. De legitieme portie is dan de helft van de helft van de legitimaire massa.

Als er niet is onterfd, dan moet eerst het testament geraadpleegd worden of er sprake is van een ‘inbrengplicht’. Is dit niet het geval dan hoeft de gift niet te worden opgeteld maar dan heeft het andere kind recht op diens breukdeel en niet slechts de helft daarvan zoals bij onterving.

Hierbij is van belang om op te merken dat schenkingen die zijn gedaan onder het oude erfrecht (voor 1 januari 2003) wel moeten worden ingebracht tenzij bij testament is bepaald dat dit niet verplicht is. Voor schenkingen van voor 1 januari 2003 geldt dus de omgekeerde regel.

Wanneer kan je je legitieme portie opeisen?

Soms is er een executeur aangewezen om de nalatenschap te regelen. De executeur kan het onterfde kind (onterfde ‘legitimaris’) een redelijke vervaltermijn stellen om zijn legitieme deel schriftelijk op te eisen.

De niet-onterfde legitimaris kan de nalatenschap verwerpen met het voorbehoud van zijn legitieme deel. Dit moet schriftelijk via de griffie van de rechtbank.

De legitieme is in beginsel opeisbaar na het verstrijken van 6 maanden na het overlijden van de langstlevende ouder.

De legitieme moet uiterlijk binnen 5 jaar na kennisneming van het overlijden, worden opgeëist.

Welke rechten heb je als legitimaris?

Als je bent onterft dan bestaat er geen verplichting om jou te informeren over je legitieme portie. Zodra je een beroep doet op je legitieme deel dan zal je moeten vaststellen hoe hoog jouw aandeel is. In artikel 78 van boek 4 van het Burgerlijk Wetboek en in aanvullende jurisprudentie is vastgesteld dat je alle informatie mag opvragen bij de executeur of bij de erfgenamen, om jouw deel te kunnen vaststellen. Al naar gelang de omstandigheden, kan meer of minder worden verstrekt worden van de volgende stukken:

  • de aangifte en, zodra aanwezig, de aanslag erfbelasting;
  • bankafschriften  (of een print van de internetpagina’s) van schenkingen die 180 dagen voor het overlijden zijn verricht;
  • bankafschriften  (of een print van de internetpagina’s) van de betaal- en beleggingsrekeningen op overlijdensdatum;
  • de (voorlopige) aanslagen inkomstenbelasting voor het jaar van overlijden en het jaar ervoor.
  • informatie over giften als bedoeld in 4:67 BW;
  • informatie over levensverzekeringen en polissen;
  • WOZ beschikking van de tot de nalatenschap behorende woning.

Indien de executeur of erfgenamen niet vrijwillig meewerken aan het verstrekken van (de juiste) informatie ter berekening van de legitieme portie, dan kan je op grond van artikel 843a Rechtsvordering en artikel 299 van Boek 3 van het Burgerlijk Wetboek de kantonrechter verzoeken om alle informatie op tafel te krijgen. Ook kan je de rechtbank verzoeken om een verplichte notariële boedelbeschrijving.

De legitieme portie wordt altijd vrij en onbezwaard ontvangen van voorwaarden. Dit komt omdat de legitimaris geen erfgenaam is maar een schuldeiser van de nalatenschap.

Neem contact op.

Kinderopvangtoeslag affaire: de route naar gerechtigheid

Kinderopvangtoeslag affaire: recente ontwikkelingen en de weg naar gerechtigheid De Kinderopvangtoeslag Affaire heeft de afg...

Lees meer

LEGAAT VAN DE LEGITIEME PORTIE

Er is tijdens het leven een schenking gedaan aan een van de erfgenamen, welke gevolgen heeft dit voor de legitieme portie? N...

Lees meer
Archief
  • Erfrecht

    Erfrecht

    Advocaat verdeling erfenis Mona Raaijmakers helpt bij de vaak complexe afwikkeling van erfenissen.

    Lees meer
  • Huurgeschil

    Huurgeschil

    Mona Raaijmakers is gespecialiseerd in het huurrecht en kan u snel helpen.

    Lees meer

Om jou zo goed mogelijk te helpen de juiste informatie te vinden, gebruiken we cookies op deze website. Hiermee kunnen we (soms in samenwerking met derden) jouw internetgedrag volgen. Als je verder gaat op deze website, gaan we er vanuit dat je daar akkoord mee bent. Meer weten? Bekijk onze cookiepagina.